တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာသို႔

“က်မသည္ သူ၏ ေဟာေျပာမႈအားလံုကို ဖတ္ၿပီး၊ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာခဲ့သည္။ က်မတို႔ေခတ္တြင္ သူသည္ အထူးရွင္းလင္းစြာ ျပႆနာေပါင္းစံုကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သူ တခါမွ် မမွားဖူးပါ။”

မာဂရက္သက္ခ်ာ
(ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၊ ယူႏုိက္တတ္ကင္းဒမ္း)
(၁၉၇၉-၁၉၉ဝ)

(၁)
စာအုပ္အမည္                               တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာသို႔
မူရင္းေရးသူအမည္                        လီကြမ္ယု
ဘာသာျပန္သူအမည္                     ဟိန္းလတ္
စာမူခြင့္ျပဳခ်က္                              ၉/၂ဝဝ၂ (၃)
ထုတ္ေဝသူ                                  ဦးၫြန္႔ေ႒း (စိန္ပန္းၿမိဳင္စာေပ)
ပထမအၾကိမ္ ( ၾသဂုတ္လ ၊ ၂ဝဝ၂ခုႏွစ္)
တန္ဖုိး                                        ၁၇ဝဝ က်ပ္
အုပ္ေရ                                       ၅ဝဝ


‘တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာသို’႔ သည္ စကၤာပူ၏ သမုိင္း၊ လီကြမ္ယု၏ အတၳဳပတၱိဟု ဆုိရမည္။ စကၤာပူအေၾကာင္း ေရးလွ်င္ လီကြမ္ယုအေၾကာင္း ပါရ၏။ စကၤာပူႏွင့္ လီကြမ္ယုက တြဲ၍ေနသည္၊ ခြဲ၍မရ။ စကၤာပူ၏ ဝိဥာဥ္သည္ လီကြမ္ယု ျဖစ္ေနၿပီး၊ လီကြမ္ယု၏ ဘဝသည္လည္း စကၤာပူပင္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။

‘တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာသို႔’  တြင္ ကိုလုိနီေခတ္ စကၤာပူ၊ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေအာက္ စကၤာပူႏွင့္ စကၤာပူ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ပံုရိပ္မ်ားအား ရိပ္ကနဲ၊ ဖ်တ္ကနဲ တုိ႔ထိ၍ ျပထားၿပီး၊ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ မေလးရွား ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ခဲ့ၿပီးသည္ေနာက္ စကၤာပူ၏ ႏုိင္ငံသစ္ တည္ေဆာက္မႈ သမုိင္းခရီးကိုက ထူထူပိန္းပိန္း ေဆးသားျခယ္မႈန္း၍ ျပထားသည္။ ‘တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာ’ သို႔   (သို႔မဟုတ္) ဆင္းရဲျခင္းမွ လြတ္ကင္းေရးသို႔။

(၂)

လီကြမ္ယု၏ ကိုလိုနီစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားက  ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ စင္ျမင့္ဆီမွ စခဲ့ျခင္းမဟုတ္။ အလုပ္သမား သပိတ္မ်ား၊ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားမွ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၁၉၅ဝ ခုႏွစ္တြင္ လန္ဒန္မွ ဥပေဒပညာရပ္အား သင္ယူခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ လီကြမ္ယုသည္ စကာၤပူသို႔ ျပန္လာခဲ့၏။ လက္ဝဲယိမ္းေသာ အေတြးအျမင္ အယူအဆရွိသည့္ လီကြမ္ယုသည္ စကၤာပူတြင္ အလုပ္သမား လႈပ္ရွားမႈမ်ား၌ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္ခဲ့၏။ အလုပ္သမား သမဂၢမ်ားတြင္ အခ်ိန္ျပည့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္၏။

၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ လီကြမ္ယုႏွင့္ သူ၏ ရဲေဘာ္မ်ားက အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ျပည္သူ႔လႈပ္ရွားမႈပါတီ (People’s Action Party – PAP) အား ထူေထာင္ၾက၏။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရသည့္ စကၤာပူအစုိးရအဖြဲ႔၌၊ PAP သည္ လူထုေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆံုးရၿပီး၊ လီကြမ္ယုသည္ ပထမဦးဆံုးေသာ စကၤာပူႏိုင္ငံ၏ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရ၏။

ထုိစဥ္က သူ၏ အသက္သည္ ၃၅ ႏွစ္သာ ရွိေသး၏။ ႏုိင္ငံေရးရာသီဥတုက ‘ၾကက္ဥေရာင္ တိမ္ေတာင္သဖြယ္’ ကာလ။ PAP သည္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားႏွင့္ ညီညြတ္ေရးတပ္ဦး ဖဲြ႔၏။ ညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး ဆိုေသာ္လည္း စကတည္းမွ လမ္းခြဲေရးအတြက္ ျပင္ဆင္လာခဲ့ၾကသည့္ ညီညႊတ္ေရးတပ္ဦးျဖစ္သည္။ တပ္ဦးအတြင္း တုိက္ပြဲက ျပင္းထန္းလာ၏။ ေနာက္ဆံုး ညီၫြတ္ေရးတပ္ဦး ၿပိဳကြဲသြား၏။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစ၍ လီကြမ္ယုသည္ စကၤာပူ၊ ေဘာ္နီယို (ဆားဘား)၊ ဆာရာဝပ္ႏွင့္ မေလးယားတုိ႔အား စုေပါင္းၿပီး မေလးရွား ျပည္ေထာင္စုအား ဖဲြ႔စည္းရန္ မေလးရွား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ညွိႏႈိင္း၏။

အဆံုး၌ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ မေလးရွားျပည္ေထာင္စုအား ဖဲြ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ၾက၏။ ထုိကာလမ်ားအတြင္း၌ လီကြမ္ယုသည္ ၾကီးမားသည့္ လူမ်ဳိးေရး၊ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္၍ေနရ၏။ မေလးရွားရွိ အာဏာရ မေလးအစြန္းေရာက္မ်ား၏ ‘ညီညြတ္ေသာ မေလးအမ်ဳိးသားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္’ သည္လည္း မေလးလႊမ္းမိုးသည့္ မေလးရွား ျဖစ္ေစရန္သာ ၾကိဳးစားေနသည့္အတြက္ လီကြမ္ယု၏ PAP ႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ရ၏။ ပဋိပကၡမ်ားက တန္႔မသြား၊ ေလ်ာ့မသြား၊ တုိး၍သာ ၾကီးထြားလာ၏။

အဆံုးတြင္ အာဏာရ ‘ညီညြတ္ေသာ မေလးအမ်ဳိးသားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္’ သည္ စကၤာပူအား ခြဲထြက္ရန္ ေတာင္းဆုိလာၾက၏။ ခြဲေရးအတြက္ ဖိအားေပးလာၾက၏။ ‘တြဲေရး၊ ခြဲေရး’ တြင္ လီကြမ္ယုသည္ ခြဲေရးမွတပါး အျခားလမ္း မရွိေတာ့။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ မေလးရွားမွ စကၤာပူ ကတၱီပါ လမ္းခြဲအျခစ္ ခြဲထြက္ခဲ့ၾကရ၏။

(၃)

လြတ္လပ္သည့္ စကၤာပူႏုိင္ငံသစ္တြင္ လီကြမ္ယုသည္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ႏွင့္ တာဝန္ယူရ၏။ လူဦးေရ ၂ သန္း မွ်ရွိသည့္ စကၤာပူကၽြန္းက သဘာဝသယံဇာတ မရွိ။ ေသာက္သံုးေရကိုပင္ ဝယ္ယူ၍ သံုးစြဲရသည့္အေျခ။ စကၤာပူသားတုိ႔ လုပ္ႏုိင္မွ၊ ဖန္တီးႏုိင္မွ ျဖစ္မည့္ ႏုိင္ငံေလး ျဖစ္သည္။

လီကြမ္ယု၏ စကားအရ ဆုိရပါမူ စကၤာပူသည္ ႏွလံုးသား မရွိေသာ ခႏၶာကိုယ္ကဲ့သို႔ေသာ ကၽြန္းေလးျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းက ၁၄ % ရွိၿပီး၊ ရပ္တန္႔မေန တုိးမ်ား၍ သာလာေန၏။
‘Sunday Time သတင္းစာက ‘ေပါင္စတာလင္ သန္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ ရရွိေနသည့္ ၿဗိတိသွ် စစ္အေျခခံစခန္းမ်ား ပိတ္သြားခဲ့လွ်င္ စကၤာပူစီးပြားေရးသည္ ပ်က္ယြင္းသြားမည္ျဖစ္သည္’ ဟု စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ေရး၏။

ထုိအေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ လီကြမ္ယုသည္ သူ၏ စာအုပ္တြင္ ျပန္ေျပာင္း၍ ထုိစဥ္က သူ၏ စဥ္းစားခ်က္အား ေဖာ္ျပ၏။

“က်ေနာ့္စိတ္ထဲတြင္ ေမးခြန္တခုေတာ့ ရွိေနသည္။ ၿဗိတိသွ်တုိ႔သည္ သူတုိ႔၏ အေျခခံ စခန္းမ်ားကို မည္မွ်ၾကာေအာင္ စကၤာပူတြင္ ထားမည္နည္း။ ခြဲထြက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ သူတို႔ ဆက္လက္ထားရွိမႈ တုိေတာင္းသြားမည္လား။ ၿဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဟာ႐ုိဝီလ္ဆင္သည္ပင္ သူ႔ကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးမည့္ သူမ်ား၏ ဆန္႔က်င္မႈကို ရင္ဆုိင္ေနရေလၿပီ။ ၎သည္ ေလဘာအစုိးရအား မဲဆႏၵရျခင္းငွာ မစြမ္းသာ။ သူတုိ႔သည့္ မဲဆႏၵေအာင္ႏုိင္ေရး အစီအစဥ္မ်ားတြင္ သံုးရန္ ေငြလိုေနသည္။

အေရွ႕အာရွ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ တဦးတည္းေသာ အာမခံသူ၊ အေမရိကန္မွာ ဗီယက္နမ္တြင္ ေျပာက္က်ားစစ္ထဲ နက္႐ႈိင္းစြာ နစ္ျမဳပ္ေန၏။ စကၤာပူကို ၿဗိတိသွ်တုိ႔၏ အခန္းက႑မွ တဆင့္လက္လႊဲယူရန္ အေမရိကန္သည္ အေတာ္ခဲယဥ္းေန၏။ ၾသစေၾကးလ်ႏွင့္ နယူးဇီလန္တို႔ကိုလည္း အားကိုး၍မရ” (စာမ်က္ႏွာ ၁၂ - မွ)

(၄)

လြတ္လပ္ေသာ စကၤာပူႏုိင္ငံတြင္ အေရးတၾကီး လုိေနသည္က အမိေျမအား ကာကြယ္ေရး ျဖစ္သည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ လီကြမ္ယု ဦးေဆာင္သည့္ စကၤာပူအစုိးရတြင္ တပ္မေတာ္မရွိ။ စကၤာပူတြင္ ရွိေနသည့္ တပ္မ ၂ ခု က မေလးရွား ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ရွိေနသည့္ တပ္မမ်ား ျဖစ္သည္။ ထုိတပ္မ ၂ ခုက မေလးရွားမွ မေလးရွား ျဖစ္ေနၿပီး၊ ကြာလာလမ္ပူသို႔ တိမ္းညႊတ္ေနသည္။ စကၤာပူအတြက္ စိတ္မခ်ရ။ စကၤာပူရွိ လက္နက္ကိုင္ ရဲအမ်ားစုသည္လည္း မေလးရွားမ်ားသာ။

ဤတြင္ စကာၤပူကာကြယ္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္တရပ္အား အျမန္ဖဲြ႔စည္းရမည္။ လီကြမ္ယူ၏ ရဲေလးေဘာ္အနက္မွ ‘ဂိုကင္ဆြိ’ သည္ တပ္သစ္ဖဲြစည္းေရးအား တာဝန္ယူ၏။ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန ၂ ခုအား ေပါင္း၍ ‘ဂိုကင္ဆြိ’ သည္ စကၤာပူႏုိင္ငံ၏ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္သစ္အား ထူေထာင္သည္။ စကၤာပူ ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ လီကြမ္ယုသည္ အိႏၵိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ‘လားလ္မဟာဒူရွပ္စႀတီ’ ႏွင့္ အီဂ်စ္သမၼတ ‘နာဆာ’ ထံသို႔ စကၤာပူကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္တပ္မ ၅ ခုအတြက္ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ကမ္း႐ိုးတန္း ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေရတပ္မေတာ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပး ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ကူညီရန္ အကူအညီေတာင္း၏။ ‘ရွပ္စၾကီ’ ႏွင့္ ‘နာဆာ’ တုိ႔ ၂ ဦးလံုးက လီကြမ္ယု၏ အကူအညီေတာင္းခံမႈအား ျငင္းပယ္ခဲ့ၾကသည္။ အိႏၵိယႏွင့္ အီဂ်စ္က မေလးရွားႏွင့္ သံတမန္ မထိခိုက္လုိဟန္ရွိ၏။ မတတ္ႏုိင္။

ေနာက္ဆံုး အစၥေရး၏ အကူအညီမ်ားႏွင့္ပင္ စကၤာပူတပ္မေတာ္အား ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရ၏။ စကၤာပူ၏ ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ လီကြမ္ယုႏွင့္ ဂိုကင္ဆြိတို႔ ၂ ဦးအၾကား အျမင္သေဘာထားခ်င္းက မတူၾက၊ ညွိႏႈိင္းခဲ့ၾကရ၏။

“ကင္ဆြိ၏ မူလအစီအစဥ္သည္ ၁၉၆၆ မွ ၁၉၆၉ အတြင္း တပ္ရင္း ၁၂ ရင္းပါဝင္ေသာ အၿမဲတမ္းတပ္မ်ားကို ဖဲြ႔စည္းရန္ ျဖစ္၏။ က်ေနာ္ကမူ အၿမဲတမ္းတပ္မၾကီးတခုႏွင့္ ျပည္သူအမ်ား ပါဝင္ေသာ အရံတပ္မ်ားကို ေလ့က်င့္ဖဲြ႔စည္းေရးကို ပို၍လုိလား၏။ ကင္ဆြိက တပ္ရင္း ၁၂ ရင္းဖဲြ႔စည္းကာ တပ္ဖဲြ႔ဝင္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ေလ့က်င့္ၿပီးမွ အရပ္သားမ်ားကို ေလ့က်င့္ေပး၊ စစ္သင္တန္းေပးသင့္ေၾကာင္း က်ေနာ္ကို တင္ျပသည္။

က်ေနာ္ကေတာ့ တပ္ဖဲြ႔ၾကီးမ်ား ဖဲြ႔ေရးအတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက် သိပ္မခံလို၊ အမ်ဳိးသား တပ္ဖြဲ႔မ်ားကိုသာ ဖဲြ႔လိုသည္။ အမ်ဳိးသားေရး ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈေရး အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ရေစသည္။ ကင္ဆြိကမူ မေလးရွား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို တံု႔ျပန္ႏုိင္ရန္ ခိုင္မာေတာင့္တင္း၍ အၿမဲတမ္းတပ္မ်ား ရွိေရးမ်ားကိုသာ စစ္ေရးအျမင္အရ တင္ျပေနသည္။ က်ေနာ္က စကၤာပူတြင္ ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ ဓနသဟာယတပ္မ်ား ရွိေနေသးသေရြ႔ မေလးရွားတုိ႔ လာမတုိက္ပါဟု ေျပာလုိက္သည္” (စာမ်က္ႏွာ၂၂၊ ၂၃-မွ)

ေနာက္ဆံုးတြင္မူ စကၤာပူ၏ ကာကြယ္ေရးစီမံကိန္းတြင္ ျပည္သူအမ်ားစု ပါဝင္သည့္ တပ္ရင္း ၁၂ ရင္းအား ဖဲြ႔စည္းသြားရန္ သေဘာတူခဲ့ၾက၏။ ဤတြင္ ျပႆနာက စကၤာပူရွိ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးမ်ား၏ သဘာဝဇာတိစိတ္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးအမ်ားစုသည္ စစ္မႈထမ္းျခင္းကို ႐ိုးရာအစဥ္အလာအရ မႏွစ္သက္ၾက။ သူတုိ႔တြင္ ဆို႐ိုးစကား အစြဲတခုရွိ၏။
“လူငယ္လူေတာ္တေယာက္သည္၊ စစ္သားမျဖစ္။ သံမဏိေကာင္း တေခ်ာင္းသည္ သံေခ်ာင္း မျဖစ္ေစရ။”

ဤအစြဲအား ေလွ်ာ္ဖြတ္ႏုိင္မွသာလွ်င္ စကၤာပူ ကာကြယ္ေရးတြင္ တပ္သားမ်ား ရရွိႏုိင္မည္။

“က်ေနာ္တို႔၏ ျပည္သူမ်ားကို ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ဖဲြ႔စည္းရန္ လုိအပ္ပံုကို ခ်ျပရမည္။ ျပည္သူအမ်ားစုသည္ စစ္မႈထမ္းျခင္းကို ႐ိုးရာအစဥ္အလာအရ မႏွစ္သက္ၾက။ ဤစိတ္ဓာတ္ကို ေျပာင္းလဲေပးရမည္။

က်ေနာ္တို႔သည္ အထက္တန္းေက်ာင္းတုိင္းတြင္ အမ်ဳိးသားဗိုလ္ေလာင္းတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ အမ်ဳိးသား ရဲအရာရွိေလာင္း တပ္ဖဲြ႔မ်ားကို ဖဲြ႔စည္းသည္။ သို႔မွသာ မိဘမ်ားမွာ ရဲႏွင့္တပ္ကို သူတုိ႔၏ သားသမီးေတြအျဖစ္ သေဘာထားလာမည္။ တပ္သားမ်ားသည္ မိမိတုိ႔ကုိ ကာကြယ္သူမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္သူက အသိအမွတ္ ျပဳေစလိုသည္”

“ျပည္သူတုိ႔အျမင္ကို ေျပာင္းပစ္ခ်င္သည္။ က်ေနာ္တို႔သည္ ျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဝန္ၾကီးမ်ား၊ အရာရွိၾကီးမ်ား၊ ဝန္ထမ္းမ်ားအားလံုး လ်ပ္တျပက္ အရာရွိသင္တန္းတက္ရ၏။ ရပ္ကြက္ၿမိဳ႕နယ္ အသီးသီးတြင္လည္း တပ္သားသစ္စုေဆာင္းေရး စခန္းမ်ားဖြင့္မည္။ တပ္သားသစ္မ်ား စစ္ကားမ်ားေပၚ တက္ၿပီး စစ္တန္းလ်ားသို႔ မထြက္ခြာမီ၊ ဝန္ၾကီးမ်ား၊ အရာရွိၾကီးမ်ား၊ ၿမိဳ႕နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မိန္႔ခြန္းစကားေျပာကာ အားသစ္ေလာင္းေပးၾကသည္။ စစ္ထဲဝင္သည့္ အလုပ္သည္ ႏွစ္ၿမိဳ႕စရာ မရွိဆိုသည့္ ႐ိုးရာအစြဲကို တျဖည္းျဖည္း က်ေနာ္တို႔ ဤသို႔ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခဲ့ၾက၏။

ျပည္သူတုိ႔၏ အေတြးအေခၚႏွင့္ သေဘာထားတုိ႔ကို ေျပာင္းပစ္ႏုိင္မွသာ က်ေနာ္တို႔သည္ ဆြစ္ဇာလန္တို႔လို၊ အစၥေရးတုိ႔လို ျပည္သူပါဝင္ေသာ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ၾကီး ထူေထာင္လာႏုိင္မည္။ ထုိသို႔ ၿပီးေျမာက္ရန္ ဆယ္စုႏွစ္တခုကို လ်ာထားလိုက္သည္။”
(စာမ်က္ႏွာ  ၂၁ -၂၂- ၂၃-မွ)


လီကြမ္ယုက တပ္မေတာ္အင္အားရွိရန္ အဓမၼ စစ္သားေကာက္ယူစုေဆာင္းသည့္ နည္းအား မသံုးခဲ့။

(၅)

လြတ္လပ္ၿပီးစ၊ စကၤာပူႏုိင္ငံေတာ္သစ္တြင္ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းသည္ ၁၄ % မွ တေန႔တျခား ျမင့္တက္၍ေန၏။ အင္ဒိုနီးရွားသည္ စကၤာပူႏုိင္ငံသစ္အား ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္ေနၿပီး၊ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံမႈအား ရပ္ဆုိင္း၍ထား၏။ မေလးရွားသည္လည္း စကၤာပူအား ေက်ာ္၍ သူတို႔၏ ကုန္သြယ္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ စကၤာပူဂိုေဒါင္မ်ားတြင္ ရွိေနသည့္ ရာဘာမ်ား၊ င႐ုတ္ေကာင္းမ်ားသည္ ယခင္ကကဲ့သို႔၊ မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ပို႔ကုန္အျဖစ္ မတင္သြင္းရသျဖင့္ စကၤာပူ ကုန္သြယ္ေရးသည္ တန္႔ေန၏။ အေျခအေနက ဓားသြားအေပၚ ေလွ်ာက္ေနရသည့္ အေျခအေန။

ကိုလိုနီေခတ္ စီးပြားေရးပံုသ႑ာန္ႏွင့္ စကၤာပူ၏ စီးပြားေရးအား ေလွ်ာက္လွမ္း၍ မရႏုိင္သည္ကို လီကြမ္ယု သိျမင္၏။

“က်ေနာ္သည္ စီးပြားေရးအမ်ဳိးအစားသစ္ကို ဖန္တီးရမည္။ နည္းသစ္၊ စီမံကိန္းသစ္မ်ားကို ၾကိဳးစားစမ္းသပ္ရမည္။ စကၤာပူသည္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ မတူညီ။ ေဟာင္ေကာင္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ကဲ့သို႔ ကၽြန္းႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၎သည္ ၿဗိတိသွ်တို႔ လက္ေအာက္မွာ ရွိေနေသးသည္။ စီးပြာေးရးအရ ၎သည္ တ႐ုတ္ျပည္၏ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္ေနေသးသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ အရင္းရွင္ကမၻာတုိ႔၏ ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ ကုန္သြယ္ေရး အဆက္အသြယ္တခုအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေပသည္။ ျပႆာနေပါင္းစံုကို ေထာက္ခ်င့္ကာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ကၽြန္းၿမိဳ႕ႏုိင္ငံတခုအေနျဖင့္ ေရရွည္ရပ္တည္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ သာမန္အေနျဖင့္ေတာ့ မျဖစ္ေၾကာင္း က်ေနာ္ေကာက္ခ်က္ဆြဲမိသည္” (စာမ်က္ႏွာ ၁၄ - မွ)

ပထမဦးစြာ စိန္ေခၚျခင္း ခံေနရသည့္ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာအား ေျဖရွင္းရန္ ေငြရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ နည္းၿပီး အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား မ်ားရေစမည့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား လုပ္ငန္းျဖင့္ စတင္၏။ စကၤာပူ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဘုတ္အဖဲြ႔အား ဖဲြ႔သည္။ ‘ေရွာဘရားသား’ ႐ုပ္ရွင္လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ ‘ရူမီေရွာ’ အား ဥကၠ႒အျဖစ္ခန္႔၍ တာဝန္ေပး၏။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက အလုပ္မ်ားစြာအား ဖန္တီးေပးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဝင္ေငြလည္း ရလာ၏။ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာက ေလ်ာ့သင့္သေလာက္ ေလ်ာ့သြား၏။

ၿပီးလွ်င္ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ေရခဲေသတၱာ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား၊ စသည့္ အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္းမ်ား တပ္ဆင္သည့္ စက္႐ံုမ်ား တည္ေထာင္၏။ တိုင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအား လုပ္ငန္းမ်ား တည္ေထာင္ခြင့္ ေပးၿပီး၊ အလွကုန္၊ ေခါင္းလိမ္းဆီ၊ ျခင္ေဆးမွအစ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားအထိ ထုတ္လုပ္ေစ၏။

ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ရရွိေစရန္ လီကြမ္ယုသည္ နယူးေယာက္သို႔ သြား၏။ နယူးေယာက္ရွိ ထိပ္သီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီး စကားေျပာ၏။

“၁၈၁၉ ခုႏွစ္က လူ ၁၂ဝ သာရွိတဲ့ တံငါရြာေလးကေန အခုလို လူ ၂ သန္းေက်ာ္ မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ ၿမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးတခု ျဖစ္လာရတာဟာ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ လုပ္အားကို တျခားႏုိင္ငံေတြထက္ ပိုေစ်းသက္သာေအာင္ ပိုေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏုိင္ခဲ့လုိ႔ပါပဲ။ ဒီလုိမွ မဟုတ္ရင္ စကၤာပူေပ်ာက္သြားတာ ၾကာပါၿပီ”

လီကြမ္ယုက အျခားေသာ လြတ္လပ္ခါစ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို႔ အကူအညီေပးရန္ လက္ျဖန္႔မေတာင္း။ အေမရိကန္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ားက စကၤာပူသုိ႔လာၿပီး မေလ့လာႏုိင္ၾက။ ဤအတြက္ လီကြမ္ယုက သူတို႔ရွိရာသို႔ သြားရ၏။ သူတုိ႔သိလုိသည္မ်ားအား ရွင္းျပရသည္။ အဆံုးတြင္ အေမရိကန္တုိ႔ စကၤာပူတြင္ လာေရာက္၍ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလာခဲ့ၾက၏။ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမွ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာမ်ားအား စကၤာပူသည္ ရ၏။ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာသည္လည္း ေျပလည္သည္ထက္ ေျပလည္လာခဲ့၏။

လီကြမ္ယု၏ ဒုတိယေသနဂၤဗ်ဴဟာက ‘တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာအုိေအစစ္’ တည္ေထာင္ေရး ျဖစ္သည္။

“စကၤာပူသည္ ပထမကမၻာ အဆင့္အတန္းမ်ဳိး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ခရီးလမ္းပန္း၊ လံုၿခံဳေရးတုိ႔ လုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့လွ်င္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ မန္ေနဂ်ာမ်ားႏွင့္ အျခားကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏ အေျခခံစခန္းျဖစ္ကာ စီးပြားေရးကို အားသြန္လုပ္ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္၏။ က်ေနာ္တို႔ျပည္သူမ်ားကို ထိုသို႔ျဖစ္ရန္ ေလ့က်င့္ေပးရမည္။ ပထမကမၻာအဆင့္ကို အလုပ္အေကၽြးျပဳႏုိင္ရန္ အဆင့္မီ ပစၥည္းမ်ား ေနရာတကာ တပ္ဆင္ေပးရမည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရန္ ျပည္သူကို ပညာသင္ေပးရမည္။ ေက်ာင္းမ်ား၊ လုပ္ငန္းခြင္မ်ား၊ လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဤတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ရမည္။ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံတြင္ သဘာဝသယံဇာတ မရွိ။ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ မရွိ၊ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားက စကၤာပူႏုိင္ငံကို အေျခစုိက္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္ေတြရၾက၊ ေအာင္ျမင္ၾကလွ်င္ စကၤာပူကို လာေရာက္အေျခစုိက္ၾကမွာ ေသခ်ာတယ္” (စာမ်က္ႏွာ ၃၈-မွ)

ဆယ္စုႏွစ္ ၃ စုအတြင္း လိကြမ္ယုသည္ စကၤာပူအား ဆင္းရဲျခင္းလြတ္ကင္းေအာင္ လမ္းျပေဆာင္ႏုိင္ခဲ့၏။ တတိယကမၻာ၏ ဆင္းရဲငတ္မြတ္မႈ ဒုကၡမ်ားအား ခဝါခ်ေပးႏုိင္ခဲ့၏။

သို႔ေသာ္ စကၤာပူ၏ အႏုပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈအဆင့္အတန္းမ်ားက ပထမကမၻာသို႔ေရာက္ရန္ ေနာက္ထပ္မ်ဳိးဆက္ တဆက္မွ ဆက္၍ ခ်ီလွမ္းရေပဦးမည္။

႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတတ္မႈမွ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတတ္မႈဆီသို႔

“အာရွတိုးတက္မႈအေပၚ က်ေနာ္၏ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအရ အစုိးရေကာင္းေကာင္း ေပၚထြက္ရန္ လူေကာင္းမ်ားမ်ား လုိမည္ဟူေသာ ေကာက္ခ်က္ကို ဆြဲႏိုင္ခဲ့သည္။ အစိုးရ၏ စနစ္က မည္မွ်ပင္ ေကာင္းေနေစကာမူ ေခါင္းေဆာင္မေကာင္းလွ်င္ ျပည္သူမ်ား ဒုကၡေရာက္မည္သာ ျဖစ္၏။

ထုိႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပညာတတ္ ကိုယ္စားလွယ္အမတ္မ်ား ပါဝင္ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း မရွိ။ ျပည္သူတြင္လည္း အာဏာပိုင္ကို လက္ခံႏုိင္မည့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာ၊ ဓေလ့အက်င့္မ်ဳိး မရွိ။ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ မည္မွ်ပင္ ေကာင္းေနေစကာမူ ထုိႏိုင္ငံသည္ က်ဆံုးရစၿမဲပင္ ျဖစ္သည္။ အေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ မအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ရွိေသာႏုိင္ငံသည္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား၊ အာဏာသိမ္းမႈမ်ား၊ ေတာ္လွန္ေရးမ်ား၊ အဆက္မျပတ္ျဖစ္ကာ ႏုိင္ငံၿပိဳကြဲရစၿမဲ ျဖစ္သည္” (စာမ်က္ႏွာ ၄ဝ၄-မွ)

လီကြမ္ယုက သူ၏ စာအုပ္အား “ဤစာအုပ္ကို စကၤာပူႏိုင္ငံသား လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္တို႔ တည္တံ့ခိုက္ၿမဲေရး ရွင္သန္ၾကီးထြားေရး၊ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာေရးကို ရည္ရြယ္၍ ေရးသားပါသည္” ဟု အမွာစာတြင္ နိဒါန္းစကားဆို၏။

စင္စစ္တြင္မူ လီကြမ္ယု၏ ‘တတိယကမၻာမွ ပထမကမၻာသို႔” က  မိမိႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံ့အေရးအား စိတ္ပါဝင္စားသည့္ အာရွသားလူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား အားလံုးသုိ႔ လႊမ္းၿခံဳမႈ ရွိေနသည္ဟု ဆုိရမည္။